Δασοπροστασία και πρόληψη: Για ακόμη μια χρονιά ανοχύρωτη η χώρα απέναντι στις πυρκαγιές
Είναι δεδομένο ότι πρέπει να υπάρξει μια διαφορετική κουλτούρα στο σύστημα δασοπροστασίας και ευρύτερα στο ζήτημα της πρόληψης. Υπάρχει όμως η πολιτική βούληση;
Η έκθεση της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF για την πενταετία 2016-2020 αναδεικνύει την άκρως αναποτελεσματική δράση της πολιτικής ηγεσίας στο ζήτημα της διαχείρισης και πρόληψης των πυρκαγιών και της προστασίας των δασών. Ενώ το ποσό που δαπανήθηκε για την την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών έφτασε συνολικά τα 778 εκατ. ευρώ, οι δαπάνες για τη διαχείριση των δασών και τη λήψη προληπτικών μέτρων έφτασαν μόλις τα 189 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, η έκθεση αναφέρει ότι δεν υπήρξε επαρκής αιτιολόγηση για την κατανομή των πόρων, αλλά ούτε και απολογισμός στη λήξη κάθε αντιπυρικής περιόδου, με το ποσοστό απορρόφησης των σχετικών κονδυλίων του ΕΣΠΑ να ξεπερνά μετά βίας το 50%. Η συνολική κατανομή των πόρων είναι περίπου 80%-20% εις βάρος της πρόληψης, με τα γνωστά, τραγικά αποτελέσματα για την καταστροφή της φύσης, την καταστροφή περιουσιών και την απώλεια ανθρώπων ζωών και χιλιάδων ζώων.
Έχουν περάσει πάνω από τέσσερα χρόνια από την τραγωδία στο Μάτι, τη φονικότερη πυρκαγιά στην ελληνική ιστορία και μία από τις φονικότερες παγκοσμίως στον 21ο αιώνα, με το πολιτικό σύστημα να παραμένει εγκλωβισμένο στα ίδια αδιέξοδα, επαναλαμβάνοντας τα ίδια ακριβώς λάθη που οδήγησαν σε εκείνη την τραγωδία. Παράλληλα, οι μνήμες από τις περυσινές πυρκαγιές και την απώλεια άνω του ενός εκατομμυρίου στρεμμάτων σε Εύβοια, Πελοπόννησο και Αττική, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις των τότε πολιτικά υπεύθυνων κκ. Χαρδαλία και Χρυσοχοΐδη, καθώς και η έλλειψη προετοιμασίας για την φετινή αντιπυρική περίοδο, αποδεικνύουν ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει σε επίπεδο νοοτροπίας, προετοιμασίας και επιχειρησιακού πλάνου. Οπότε φέτος θα πρέπει να αναμένουμε νέες καταστροφές; Θα θρηνήσουμε θύματα; Πόσες δασικές εκτάσεις θα καταστραφούν και πόσα ζώα θα χάσουν τη ζωή τους εγκλωβισμένα στις φωτιές;
Μείζον ζήτημα διαφάνειας
Η έκθεση της WWF σημειώνει ακόμα ότι η χρηματοδότηση των δράσεων πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών γίνεται αποσπασματικά, χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και ότι οι αποφάσεις κατανομής των πόρων σε διάφορους φορείς ή δράσεις δεν τεκμηριώνονται επαρκώς. Όσο για τηνπρόσβαση των πολιτών στην πληροφορία, «συχνά εμποδίζεται», όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται. Επίσης δεν υπάρχει κανένας επίσημος απολογισμός, καμία καταγραφή, ζήτημα το οποίο αναδείξαμε σε πρόσφατο ρεπορτάζ του rosa.gr, ενώ την τελευταία 20ετία το προσωπικό της δασικής υπηρεσίας μειώθηκε κατά 53% και οι πόροι που διατέθηκαν σε αυτήν κατά 80%.
«Δεν υπάρχει καμία ακριβής εκτίμηση σε εθνικό επίπεδο για τους πόρους που διατέθηκαν στην πρόληψη και στην καταστολή», ανέφερε ο Ηλίας Τζηρίτης, υπεύθυνος για θέματα δασικών πυρκαγιών στη WWF. «Αυτό δημιουργεί ένα προφανές πρόβλημα στον σχεδιασμό και στην αξιολόγηση του συστήματος», προσθέτει, με την απορρόφηση των κοινοτικών πόρων ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020 να φτάνει μόλις το 53,2%.
Είναι δεδομένο ότι πρέπει να υπάρξει μια διαφορετική κουλτούρα στο σύστημα δασοπροστασίας και ευρύτερα στο ζήτημα της πρόληψης, όμως το ερώτημα είναι πως θα προκύψει μια τέτοια δομική αλλαγή. Η απουσία ενός κεντρικού ελεγκτικού μηχανισμού στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας εμποδίζει κάθε θετική εξέλιξη στο ζήτημα, με την πολιτική βούληση να απουσιάζει και τον πρωθυπουργό να αδιαφορεί προκλητικά για τα μεγάλα προβλήματα.
