10 βιβλία για τον Αύγουστο εντός κι εκτός παραλίας

Παρά το στρες που μας κατατρύχει, έστω και για λίγες μέρες οι υποχρεώσεις υποχωρούν. Κάτω από την ξαπλώστρα, στο μπαλκόνι, μαζί με το αντιηλιακό, το μαγιό και τη χαλαρή διάθεση, το απόγευμα πριν το ηλιοβασίλεμα, οπουδήποτε θέλει ο καθένας, το καλοκαίρι μας προτρέπει να βυθιστούμε στις σελίδες βιβλίων. Παρότι το «καλό βιβλίο» είναι μια άκρως υποκειμενική υπόθεση, σας προτείνουμε 10 βιβλία από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή που θα σας κρατήσουν συντροφιά τον Αύγουστο.

Αυτές – Ευγενία Μπογιάννου (εκδόσεις Πόλις)

Είκοσι τέσσερις τρόποι για να υπάρχεις μέσα στον χρόνο, μέσα στη διαδοχική αλληλουχία των ηλικιών. Από την Α. μέχρι την Ω. και όλες τις άλλες ενδιάμεσες συνθήκες, είκοσι τέσσερις ιστορίες ανωνυμίας για τη γυναικεία κατάσταση. Είκοσι τέσσερις τρόποι σαν νεύματα κατάφασης, άρνησης, υποταγής ή εξέγερσης. Τα διηγήματα της συλλογής απαρτίζουν τα στάδια της ζωής μιας γυναίκας. Αυτές. Που γίνονται αυτό που είναι. Αυτό που πάντα ήταν. Αυτό με το οποίο πάντα παλεύουν. Μόνες, λησμονημένες, σιωπηλές, ανένδοτες, εξεγερμένες.

Δημητρίου Σούτσου 36 – Μια συνομιλία του Νίκου Καρούζου με τον Γιάννη Ζουγανέλη (13 Ιουνίου 1986) – Ίκαρος Εκδοτική Εταιρία

Η συνομιλία μεταξύ του συγγραφέα Νίκου Καρούζου και του μουσικού και συγγραφέα Γιάννη Ζουγανέλη, η οποία έλαβε χώρα στις 13 Ιουνίου του 1986 στο σπίτι του πρώτου και μαγνητοφωνήθηκε σε τρείς κασέτες από τον δεύτερο, καλύπτει περίπου τέσσερις ώρες συζήτησης. Οι δύο άνδρες κουβεντιάζουν «ως φίλοι» -μεταξύ άλλων- για τη μουσική, την ποίηση, το νόημα της τέχνης, την Ιστορία, τον θάνατο και τη θέση του καλλιτέχνη.
Μια πηγαία, αυθεντική συζήτηση που αποκαλύπτει τους διαδοχικούς σταθμούς της ζωής τους αλλά και τα ζητήματα που τους απασχόλησαν καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής τους πορείας.

Απ’το μπαλκόνι να φύγεις – Μελίσσα Στοΐλη (εκδόσεις Κίχλη)

Δεκαεπτά ιστορίες που διαδραματίζονται στη Θεσσαλονίκη. Καθώς διαλύεται η πυκνή γαλακτώδης ομίχλη, που συχνά σκεπάζει την πόλη, παρακολουθούμε τις ζωές ανθρώπων που ζουν και δρουν στα Λουτρά Φοίνιξ, στο λούνα παρκ της ΔΕΘ, στον εξώστη του κινηματογράφου “Ηλύσια”, στις δυτικές συνοικίες, στο Λοιμοκαθαρτήριο της Καλαμαριάς, στον συνοικισμό Χίρς, στις συγκεντρώσεις των χριστιανικών σωματείων, στους προσφυγικούς καταυλισμούς, στις παραβαρδάριες περιοχές, γύρω από τα τείχη και το λιμάνι, σε λαϊκές ταβέρνες και στην πυρακτωμένη άσφαλτο.

Μια λοξή ματιά σε καθημερινές ιστορίες, όπου οι ήρωες αναμετρώνται με κάθε είδους απώλειες, δοκιμάζουν τις αντοχές τους και συχνά καταποντίζονται· άλλοτε πάλι ψηλαφώντας το παράδοξο και το υπερφυσικό αντιστέκονται προσωρινά, στο τέλος όμως αφήνονται στη μοίρα τους και αποζητούν μια θέση στην αγκάλη της μητέρας Θεσσαλονίκης.

Νέα Σελήνη, ημέρα πρώτη – Θανάσης Βαλτινός (βιβλιοπωλείο της Εστίας)

Τα κλειστά της μάτια τον ενθαρρύνουν. Στα χείλη της διαγράφεται ένα φιλικό ευφρόσυνο χαμόγελο. Απλώνει το χέρι του και δειλά το βάζει ανάμεσα στους μηρούς της. Το κεφάλι του πάει να εκραγεί. Το χέρι του προχωράει ψηλότερα, την ψαύει ολόκληρη. Χώνει το πρόσωπό του στο στήθος της. Η μυρουδιά της τον αναστατώνει. Προσπαθεί να της κατεβάσει το εσώρουχο χωρίς να τα καταφέρνει. Προσπαθεί επανειλημμένα αλλά χωρίς αποτέλεσμα, παρόλο που η ίδια τον ευκολύνει μετακινώντας το κορμί της. Η αγωνία του κορυφώνεται. Συνεπαρμένη από την ίδια αγωνία, η Γαλλίδα παραμερίζει βίαια το εσώρουχό της και το σκίζει. Στην κρίσιμη στιγμή η αποκάλυψη της σγουρής δασωμένης της ήβης τυφλώνει τον Νίκο. Μέσα στο απόλυτο σκοτάδι που επικρατεί, δεν ακούγεται τίποτε άλλο εκτός από τη βροχή στα κεραμίδια.

Σκόνη στον άνεμο – Λεονάρντο Παδούρα (εκδόσεις Καστανιώτη)

Η μέρα αρχίζει άσχημα για την Αδέλα, μια νεαρή Νεοϋορκέζα κουβανικής καταγωγής, όταν την παίρνει τηλέφωνο η μητέρα της Λορέτα. Οι δύο γυναίκες είναι πάνω από έναν χρόνο τσακωμένες, επειδή η κόρη όχι μόνο έχει μετακομίσει στο Μαϊάμι αλλά ζει και με έναν τύπο που η μητέρα δεν εγκρίνει, τον γοητευτικό Μάρκος από την Αβάνα, ο οποίος έχει φτάσει πρόσφατα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Μάρκος διηγείται στην Αδέλα ιστορίες από την παιδική του ηλικία στο νησί, τότε που ζούσε προστατευμένος μέσα σε μια ομάδα φίλων των γονιών του, γνωστή και ως Συμμορία. Κάποια στιγμή εκείνος της δείχνει μια φωτογραφία τραβηγμένη πριν από είκοσι πέντε χρόνια, μια σημαδιακή εικόνα από την τελευταία φορά που βρέθηκαν όλοι μαζί. Εκείνη, που είχε ένα προαίσθημα ότι η μέρα της θα στράβωνε, ανακαλύπτει ανάμεσα στα πρόσωπα και κάποιο που της είναι οικείο. Και τότε μια άβυσσος ανοίγεται κάτω από τα πόδια της.

Στο νέο του μυθιστόρημα ο Λεονάρδο Παδούρα μιλάει για τους Κουβανούς που επιβίωσαν στην εξορία και στη διασπορά, σε μέρη όπως η Βαρκελώνη, η βορειοδυτική άκρη των ΗΠΑ, η Μαδρίτη, το Πουέρτο Ρίκο, το Μπουένος Άιρες. Τι έκανε η ιστορία σε αυτούς τους ανθρώπους που κάποτε είχαν αγαπηθεί τόσο πολύ; Τι συνέβη με αυτούς που έφυγαν αλλά και με όσους αποφάσισαν να μείνουν; Πώς τους άλλαξε ο χρόνος; Θα τους ξαναφέρει κοντά ο μαγνητισμός που ασκεί το αίσθημα του ανήκειν και η δύναμη των συναισθημάτων; Ή μήπως είναι όλοι τους πια σαν σκόνη στον άνεμο;

Ένα βιβλίο για το τραύμα της διασποράς και τη ρήξη των σχέσεων, και παράλληλα ένας ύμνος στη φιλία, στους αόρατους και πανίσχυρους δεσμούς της στοργής και της εμπιστοσύνης, στην αφοσίωση που έρχεται από παλιά. Ένα ακόμη θαυμάσιο, συγκινητικό έργο από τον Λεονάρδο Παδούρα.

Κανάλ ντ’ αμούρ – Αφήγημα για το ερωτικό περιθώριο της Θεσσαλονίκης του ’80 – Θωμάς Κοροβίνης (εκδόσεις Άγρα)

Το «Κανάλ Ντ’ Αμούρ» είναι ένα ζωηρό αφήγημα, ένα τραγούδι για τους έρωτες και τις λαχτάρες των περιθωριακών τύπων της Θεσσαλονίκης της δεκαετία του ’80. Ο συγγραφέας, που έζησε άμεσα και έμμεσα τα επιθανάτια σπαρταρίσματα μιας πληθωρικής ερωτικής εποχής, ανακαλώντας στη μνήμη του ιστορίες και θρύλους της περασμένης δεκαετίας ξαναζωντανεύει το θέατρο ενός λαϊκού κόσμου που ενταφιάστηκε σκόπιμα για να μεταμορφωθεί σε γραφικό σκηνικό της αβασάνιστης νεοαστικής ψυχαγωγίας των Θεσσαλονικιών.

Utopia Avenue – David Mitchell (εκδόσεις Μεταίχμιο)

Το βιβλίο Αφηγείται την ιστορία του πιο περίεργου βρετανικού συγκροτήματος, των Utopia Avenue, που ξεκίνησε από την ψυχεδελική σκηνή του Λονδίνου και, περνώντας από τα κλαμπ του Σόχο, έφτασε στην Αμερική, ακριβώς τη στιγμή που η αθωότητα των ’60s συναντούσε τον ρεαλισμό μιας σκληρής και σκοτεινής πραγματικότητας, όπου τα όνειρα, η τρέλα και η ορμή για ζωή συνυπήρχαν με τα ναρκωτικά, τον πόνο και τις ψευδαισθήσεις που διαλύονταν με αιφνίδιο τρόπο. Η πορεία των μελών του συγκροτήματος, τα προσωπικά τους διλήμματα, οι βαθιές φιλίες που αναπτύχθηκαν μεταξύ τους και ο τρόπος που όλα αυτά τα επηρέασαν οργανώνονται αφηγηματικά γύρω από τις λιγοστές κυκλοφορίες τους: τα μέρη του βιβλίου αντιστοιχούν στα άλμπουμ τους, τα κεφάλαια στα τραγούδια

Μισό παιδί – Αύγουστος Κορτώ (εκδόσεις Πατάκης)

Ο Αντώνης Ράπτης, δεκαεφτά χρονώ αγόρι, αιματοκύλισε το Χρυσοδέντρι: μπήκε στην τάξη του μονοθέσιου σχολείου μ’ ένα κλεμμένο πολυβόλο, σκότωσε τον δάσκαλο κι όλους σχεδόν τους φίλους του, κι έπειτα αυτοπυρπολήθηκε. Το μακελειό συντάραξε το ακριτικό χωριουδάκι, αλλά η αστυνομία έκλεισε τον φάκελο εν τάχει – το τι συνέβη ήταν φως φανάρι: άλλο ένα πειραγμένο σκατόπαιδο που, με αφορμή μια ερωτική απογοήτευση, έκανε τη ζήλια του φονικό όπλο.

Όμως ο άνεμος της ενοχής τραντάζει ακόμη τα δέντρα του χωριού. Η μάνα του δράστη ξέρει ότι ο δολοφόνος κι ο γιος της δεν ήταν το ίδιο πρόσωπο. Το μόνο θύμα της επίθεσης που έχει ακόμη τις αισθήσεις του πασχίζει να αρθρώσει την αλήθεια. Κι οι ψυχές των νεκρών μαθητών φωνάζουν, σκυλοτρώγονται, κρατούν καλά το μυστικό τους.

Ο Φίλιππος Σέξτος, συλλέκτης μαρτυριών κι ερασιτέχνης γραφιάς, ταξιδεύει στο χαροκαμένο Χρυσοδέντρι. Κάτι στην όλη υπόθεση δεν τον αφήνει σε ησυχία: πρέπει να μιλήσει με τους γονείς, με τα αδέρφια, με τη Μάρω, την πλέον τραγική απ’ τις μητέρες. Όταν ένα παιδί σκοτώνει άλλα παιδιά, εξακολουθεί να ‘ναι παιδί; Κι όταν το αίμα χύνεται άδικα, ποια είναι η πρώτη αδικία, η ρίζα του κακού;

Μια ιστορία μυστηρίου, ένα κυνηγητό για την αλήθεια. Ποιος σκότωσε πρώτος και ποιο θύμα ξεχάστηκε,· Ένα σκοτεινό παραμύθι που σου κλέβει την ανάσα.

Ο δικός της καθρέφτης – Γεωργία Συλλαίου (εκδόσεις Πόλις)

Σε μια απομακρυσμένη γειτονιά της Αλεξανδρούπολης, μια οικογένεια μοιράζεται σε δύο αντικριστά σπίτια. Οι γυναίκες, σύζυγοι και θυγατέρες, δεν φαίνεται να απολαμβάνουν ειδυλλιακή μεταχείριση. Όταν ένα πρωινό ο πατέρας-αρχηγός της οικογένειας βρίσκεται νεκρός στην αυλή, κύριο μέλημα των συγγενών θα είναι η απόκρυψη των συνθηκών του θανάτου του, όπως και η συγκάλυψη του επαίσχυντου μυστικού που τον προκάλεσε.

Δύο γυναίκες, ανιψιές του νεκρού, καταφέρνουν να δραπετεύσουν από τον οικογενειακό κλοιό και διηγούνται παράλληλα με τη δική τους ιστορία, τη σχέση τους με την κόρη του νεκρού θείου τους, τη Νόρα.

Η Νόρα, ευφυής και ασταθής ψυχικά, είναι το κύριο πρόσωπο της ιστορίας. Γίνεται αντικείμενο λατρείας και διεκδίκησης των δύο γυναικών που αφηγούνται τα γεγονότα, δίνοντας η καθεμιά τη δική της εκδοχή. Ο καθρέφτης είναι ο τρόπος που χρησιμοποιούν για να διηγηθούν και, ταυτόχρονα, να προστατευτούν από μια αμφιλεγόμενη αλήθεια, από τον τρόμο και από την πρόσωπο με πρόσωπο αντιμετώπιση της πραγματικότητας. Όπως ο Περσέας, χρησιμοποιούν τον καθρέφτη ως μέσο για να αντικρίσουν τα γεγονότα και την κατά κράτος επικράτηση του κακού χωρίς να μαρμαρώσουν. Οι έννοιες της δικαιοσύνης, της τιμωρίας, της συγχώρεσης και της εξιλέωσης παραμένουν μετέωρες. Ο καθρέφτης, ανάλογα με τη γωνία που τον κοιτάς, αντανακλά κάθε φορά μια διαφορετική εικόνα.

Τρεις γυναίκες, τρεις χώρες, τρεις πόλεις. (Ελλάδα, Ιταλία και Σουηδία). Μέσα στο σκοτεινό πλαίσιο της αφήγησης, κινούνται και τρία φωτεινά πρόσωπα: Ένας νεαρός αγρότης από την Αλεξανδρούπολη, μια μετανάστρια από τη Ρωσία και μια Ιταλίδα καθηγήτρια.

Τρεις γυναίκες από την παιδική τους ηλικία μέχρι την ενηλικίωση, δύο εκδοχές της πραγματικότητας και μία ακόμα, αυτή της Νόρας, που δεν υπάρχει πουθενά. Ο δικός της καθρέφτης μένει σιωπηλός μέχρι το τέλος.

Εκκλησιαστής – Luther Blissett (εκδόσεις των Συναδέλφων)

1555 μ.Χ. Έχοντας επιβιώσει από σαράντα χρόνια σκληρών αγώνων που συγκλόνισαν την Ευρώπη, ένας αιρετικός με χίλια ονόματα αφηγείται την ιστορία τη δική του και του εχθρού του, του Ε.

Ιεροκήρυκες, μισθοφόροι, τραπεζίτες, τυπογράφοι απαγορευμένων βιβλίων, πρίγκιπες και πάπες συνθέτουν μια μεγάλη τοιχογραφία που εκτείνεται από τη Γερμανία του Λούθηρου μέχρι το αναβαπτιστικό βασίλειο του Μίνστερ· από τις αγορές της Αμβέρσας μέχρι τις ιταλικές πόλεις που πυρπολήθηκαν από την Ιερά Εξέταση.

Έχοντας μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και εκδοθεί σε πάνω από είκοσι χώρες, ο Εκκλησιαστής αποτέλεσε το λογοτεχνικό ντεμπούτο της κολεκτίβας που αργότερα έγινε γνωστή ως Wu Ming («ανώνυμος» ή «κανένας» στα κινεζικά).

Τα χρόνια που ζήσαμε έθαψαν για πάντα την αθωότητα του κόσμου.
Σας υποσχέθηκα να μην ξεχάσω.
Σας διέσωσα στη μνήμη.

Θέλω να τα συγκρατήσω όλα, από την αρχή, τις λεπτομέρειες, τις συνθήκες, τη ροή των γεγονότων. Προτού η απόσταση θολώσει το βλέμμα που στρέφεται προς τα πίσω, εξασθενίζοντας τον πάταγο των φωνών, των όπλων, των στρατών, το γέλιο, τις κραυγές.