Το νέο πεδίο του «τρανς μαρξισμού» διδάσκει ότι τα τρανς άτομα δεν δεν πρέπει να αγωνίζονται για την ένταξή τους στην κοινωνία, αλλά κυρίως για την κοινωνική απελευθέρωση.
Στον ακαδημαϊκό χώρο και στο επίπεδο της κοινωνική πραγματικότητας, το νέο πεδίο του τρανς μαρξισμού κατανοεί την καταπίεση των τρανς ατόμων όχι μόνο ως αποτέλεσμα της προκατάληψης και των τοξικών, πατριαρχικών στερεότυπων μεμονωμένων ανθρώπων ή ενός συνόλου, αλλά ως μέρος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.
Η πραγματικότητα είναι ότι τα τρανς άτομα είναι πολύ πιο πιθανό να ανήκουν στην εργατική τάξη από ό,τι τα μη τρανς άτομα. Μια μελέτη του 2015 διαπίστωσε ότι στις ΗΠΑ, το 30% των τρανς ατόμων ζει σε συνθήκες φτώχειας, ποσοστό διπλάσιο από εκείνο των μη τρανς ατόμων. Για τους λατινόφωνους τρανς το ποσοστό είναι ακόμη υψηλότερο και φτάνει το 43%, ενώ για τα τρανς άτομα με αναπηρία πλησιάζει το 50%. Πολλά τρανς άτομα δυσκολεύονται να βρουν ή να διατηρήσουν θέσεις εργασίας, καθώς περισσότερα από τα τρία τέταρτα αντιμετωπίζουν διακρίσεις στο χώρο εργασίας με τη μορφή άρνησης πρόσληψης, σεξουαλικής βίας ή παραβίασης της ιδιωτικής ζωής, όπως για παράδειγμα η «αποκάλυψη» της τρανς ταυτότητας ενός ατόμου σε συναδέλφους, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε παρενόχληση ή διακρίσεις.
Βαθιά συστημική ανισότητα
Ο μαρξιστικός φεμινισμός – με τον οποίο ο τρανς μαρξισμός έχει στενές συγγένειες – υπογραμμίζει ότι ο πρώιμος καπιταλισμός επέβαλε ένα αυστηρό δυαδικό σχήματος άνδρα-γυναίκας, το οποίο βοήθησε στη δημιουργία των συνθηκών για τη συσσώρευση κεφαλαίου. «Σύμφωνα με τη μαρξιστική θεωρία, στον καπιταλισμό, οι εργάτες είναι αυτοί που δημιουργούν την αξία που οι καπιταλιστές παίρνουν ως κέρδος. Αυτή είναι η πηγή της εκμετάλλευσης. Αλλά ο μαρξιστικός φεμινισμός θέτει το ερώτημα ποιος είναι αυτός που ανατρέφει και φροντίζει αυτούς τους εργάτες από την παιδική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση, ώστε να μπορούν να παράγουν αυτή την αξία στη συνέχεια; Σε μεγάλο βαθμό, είναι η απλήρωτη οικιακή εργασία και η φροντίδα των γυναικών που στηρίζει την καπιταλιστική κερδοφορία», σημειώνει στο openDemocracy η Mίσα Φαλκ, Καναδή ακτιβίστρια που ασχολείται ενεργά με το ζήτημα των τρανς ατόμων και τις συστηματικές διακρίσεις που βιώνουν.
Οι ρόλοι των φύλων και η ανισότητα των φύλων εξυπηρετούν επομένως έναν απαραίτητο σκοπό για τον καπιταλισμό. Το ίδιο ισχύει και για την λεγόμενη «αστυνόμευση του φύλου» (policing gender) μέσω της δίωξης των ανθρώπων που δεν εντάσσονται με σαφήνεια σε κατηγορίες ανδρικού ή γυναικείου φύλου, συμπεριλαμβανομένων των queer και των τρανς ατόμων. Η διατάραξη του δυαδικού συστήματος των φύλων μπορεί να απειλήσει τη συνέχιση της ανισότητας των φύλων, η οποία απειλεί ολόκληρο το καπιταλιστικό μοντέλο. «Το ανδρικό και το γυναικείο φύλο μας επιβάλλεται από την ημέρα που γεννιόμαστε – σκεφτείτε μόνο τα διαφορετικά κουρέματα, τα ρούχα, τα παιχνίδια, ακόμη και τα χρώματα που αποδίδονται αυθαίρετα στα αγόρια ή στα κορίτσια» προσθέτει η Φαλκ. Επειδή οι άνθρωποι έχουν τόσο ισχυρές προσδοκίες που τίθενται πάνω τους με βάση το φύλο τους, ο φόβος και το μίσος για όσους δεν ταιριάζουν συνιστούν βαθιά ριζωμένα συναισθήματα και μπορούν να οδηγήσουν σε μαζική βία και βαθιά κοινωνική καταπίεση.
Η κοινή συνισταμένη φεμινιστικού και τρανς ακτιβισμού
Οι φεμινίστριες και οι τρανς ακτιβιστές μοιράζονται πολλές κοινές απειλές. Λόγω των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν, πολλά τρανσέξουαλ άτομα αναζητούν το εισόδημά τους μέσω της εργασίας στο σεξ, έναν κλάδο στον οποίο επίσης υπερεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό οι μη τρανς γυναίκες. «Η σεξουαλική εργασία ποινικοποιείται στις περισσότερες χώρες, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο να οργανωθεί και να διαμορφωθεί συνδικαλιστική εκπροσώπηση», τονίζει η Λουίζ Τουπέν, ακτιβίστρια και πολιτική επιστήμονας, επί δεκαετίες ενεργή στο διεθνές φεμινιστικό κίνημα, επικεφαλής του Γυναικείου Μετώπου Απελευθέρωσης στο Κεμπέκ του Καναδά. «Ως αποτέλεσμα», προσθέτει η Τουπέν, «οι εργαζόμενοι στο σεξ διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο βίας και εκμετάλλευσης και είναι εκτεθειμένοι σε περισσότερους κινδύνους».
Τα τρανς άτομα αντιμετωπίζουν σημαντικές ανισότητες στην πρόσβαση στις υπηρεσίας υγείας λόγω οικονομικών και κοινωνικών εμποδίων, διακρίσεων και έλλειψης γνώσεων σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη. «Τα ιατρικά ιδρύματα έχουν μακρά ιστορία στην παθολογικοποίηση της τρανς ταυτότητας, περιγράφοντας την τρανς εμπειρία ως ψυχική ασθένεια, αρνούμενα τη θεραπεία σε τρανς άτομα των οποίων οι εμπειρίες δεν ταιριάζουν σε έναν στενό ορισμό του τι σημαίνει να είσαι τρανς» σημειώνει η Τουπέν. Οι συνέπειες αυτών των συστημικών εμποδίων και των συντριπτικών διακρίσεων έχουν πολύ σκληρές επιπτώσεις, με μια σχετική μελέτη στις ΗΠΑ να διαπιστώνει ότι πάνω από τα μισά τρανς άτομα είχαν σκεφτεί σοβαρά το ενδεχόμενο αυτοκτονίας για να γλιτώσουν από τον αποκλεισμό, το στίγμα και τις διακρίσεις.
Οι σημαντικοί ρόλοι που διαδραμάτισαν τα τρανς άτομα στους κοινωνικούς αγώνες ήταν κρυμμένοι και μόλις τώρα έρχονται στο προσκήνιο. Στις ΗΠΑ, ήταν η ηγεσία δύο Αφροαμερικανίδων τρανς, της Sylvia Rivera και της Marsha P. Johnson, στις εξεγέρσεις του Stonewall το 1969, η οποία έδωσε το έναυσμα για τις ετήσιες παρελάσεις Pride. Ο ριζοσπαστικός τρανς ακτιβισμός όμως δεν τελείωσε εκεί. Μετά το Stonewall, η Marsha και η Sylvia ίδρυσαν την οργάνωση STAR (Street Transvestite Action Revolutionaries) και η κληρονομιά του ακτιβισμού τους ζει σε οργανώσεις όπως το Sylvia Rivera Law Project, αλλά και το Black Trans Lives Matter, ενώ έχουν εμπνεύσει ανάλογες μαζικές διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις υπέρ των δικαιωμάτων των εργαζομένων του σεξ και των τρανς στη Λατινική Αμερική, κυρίως στη Βραζιλία και την Αργεντινή.
