Κ. Ζαχαριάδης: Εργασιακή ζούγκλα και οικονομική καταστροφή από τη ΝΔ

Στα 36 του χρόνια ο Κώστας Ζαχαριάδης έχει αναλάβει τομεάρχης εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, ένα ιδιαίτερα απαιτητικό πόστο, σε μια περίοδο μάλιστα που η κυβέρνηση διαλύει ό,τι προοδευτικό κατακτήθηκε στην τοπική αυτοδιοίκηση τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο ο δημόσιος λόγος, οι παρεμβάσεις στη Βουλή και στα ΜΜΕ, ο γραπτός του λόγος «απλώνεται» σε μια σειρά κρίσιμων θεμάτων που αφορούν ευρύτερα την εσωτερική και εξωτερική πολιτική.

Μιλήσαμε για μια σειρά θεμάτων – από την έξοδο από το lockdown και την κατάσταση της οικονομίας μέχρι το νομοσχέδιο Χατζηδάκη για τα εργασιακά και το λεγόμενο «πράσινο κίνημα» –  μέσα σε μια πυκνή πολιτικά και κοινωνικά επικαιρότητα.

Μετά από 6 μήνες lockdown επιστρέφουμε στην «κανονικότητα». Ποια κανονικότητα όμως είναι αυτή;

Δεν μπορεί να υπάρχει κανονικότητα μέσα στη κρίση, ούτε μετά την κρίση. Είναι όμως αναμφίβολα μια νέα αρχή, για την Ελλάδα για όλα τον κόσμο. Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι δεν υπάρχει «επιστροφή», ούτε στο χρόνο, ούτε στη ζωή, ούτε στην οικονομία, ούτε κυρίως στην πολιτική. Υπάρχει μόνο το μπροστά… Εδώ λοιπόν θα δούμε μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα την πραγματική ζημιά που έχει γίνει στην οικονομία και δεν φαινόταν λόγω του παγώματος από το lockdown, εδώ θα φανεί μπροστά σε μία μεγάλη κρίση ποιος θα ενισχυθεί, ποιος θα αντέξει, ποιος θα περιθωριοποιηθεί, ποιος θα καταστραφεί. Γι’ αυτό είναι κρίσιμη η συζήτηση για το Ταμείο Ανάκαμψης, γι’ αυτό είναι κρίσιμο το νομοσχέδιο για τα εργασιακά. Δυστυχώς ο απολογισμός αυτών των έξι μηνών δεν είναι καθόλου καλός ούτε για την οικονομία, ούτε για την δημόσια υγεία, δεν σας το λέω ως εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ αλλά διαβάζω τα οικονομικά και τα υγειονομικά δεδομένα της ευρύτερης περιοχής και συγκρίνω.

 

Ο κ. Χατζηδάκης και η κυβέρνηση δέχονται πυρά για το νομοσχέδιο για την εργασία. Για ποιο λόγο; Δεν διασφαλίζει το 8ωρο; Δεν δίνει απαντήσεις στα προκλήσεις που γεννά το σημερινό εργασιακό τοπίο;

Εν μέσω της πανδημίας και του περιορισμού των πολιτών, τη στιγμή που η ανεργία αυξάνεται κατακόρυφα και οι εργασιακές και κοινωνικές δομές απορρυθμίζονται, η κυβέρνηση επέλεξε να επιτεθεί στον κόσμο της εργασίας, της παραγωγής, της δημιουργίας και του μόχθου. Τα κεκτημένα με αγώνες για χρόνια εργασιακά δικαιώματα όπως το οκτάωρο, οι πληρωμένες υπερωρίες, οι εξασφαλισμένες άδειες, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, η αργία της Κυριακής, οι συνδικαλιστικές ελευθερίες, το δικαίωμα στην απεργία, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις που εξασφαλίζονται με το Ν.1264/1982 και μια σειρά από άλλα νομοθετήματα, ανατρέπονται από την κυβέρνηση και οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες θα τεθούν βορά στις ορέξεις των εργοδοτικών αυθαιρεσιών και της εκμετάλλευσης.

Δεν είναι νέες οι ιδέες αυτές που εισηγείται η κυβέρνηση. Είναι ένας γερασμένος, παρακμασμένος, αποτυχημένος νεοφιλελευθερισμός, που, όπου εφαρμόστηκε τις τελευταίες δεκαετίες, οδήγησε σε υπονόμευση της κοινωνικής συνοχής, σε υπονόμευση της καθημερινότητας των πολιτών, σε αναπτυξιακά μοντέλα που γέννησαν την μεγαλύτερη ανισότητα που έχει βιώσει η ανθρωπότητα.

Προσφάτως ο Πρόεδρος Μπαίντεν, στην ομιλία του στο Κογκρέσο, μίλησε για ενίσχυση των δυνάμεων της εργασίας, αύξηση του κατώτατου μισθού, υποκλίθηκε στο ρόλο της μεσαίας τάξης και των συνδικάτων στη συγκρότηση των σύγχρονων ΗΠΑ. Και στην Ελλάδα ο κ. Μητσοτάκης και ο εντεταλμένος του, κ. Χατζηδάκης, μας γυρίζουν πίσω. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη. Άλλωστε, ο κ. Μητσοτάκης το 2017 στη ΔΕΘ εξέφραζε την πεποίθηση ότι οι ανισότητες είναι κάτι φυσικό. Προφανώς η κυβέρνηση εκπροσωπεί την ελίτ και τα συμφέροντα των λίγων εις βάρος των πολλών. Το μοντέλο της ΝΔ στα εργασιακά μας οδηγεί σε εργασιακή ζούγκλα και οικονομική καταστροφή. Σε Ισπανία, Φινλανδία κι άλλες χώρες συζητούν για μείωση των ωρών εργασίας, τη στιγμή που η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδιώκει να θεσμοθετήσει την αύξηση των ωρών εργασίας. Ένα είναι σίγουρο… Οι εργοδότες τρίβουν τα μάτια τους και μόνοι τους να το έγραφαν δεν θα το πετύχαιναν τόσο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους.

Οι Πράσινοι ανεβαίνουν στη Γερμανία και σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις πιθανότατα θα είναι στην επόμενη κυβέρνηση. Στην Ελλάδα έχουμε πράσινο κίνημα;

Αυτή η εξέλιξη είναι θετική και ελπιδοφόρα τόσο για την Γερμανία όσο για το μέλλον της ΕΕ. Αν θυμάστε, άλλωστε, με την τωρινή ηγέτιδα των Πράσινων, Annalena Baerbock, είχε πραγματοποιήσει διαδικτυακή συνάντηση ο Αλέξης Τσίπρας από τις αρχές του 2020 στην οποία βρήκαν πολλά κοινά σημεία. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και οι Πράσινοι της Γερμανίας έχουν περισσότερα κοινά παρά διαφορές, ανήκουμε σε συγγενείς και συνεργαζόμενες στα περισσότερα πολιτικές οικογένειες, μοιραζόμαστε ένα κοινό όραμα για την Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Υγείας, το μεταναστευτικό-προσφυγικό, την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, τα δικαιώματα, τις περιφερειακές εξελίξεις και την αντιμετώπιση της πανδημίας και σε ένα οικονομικό πρόγραμμα ισχυρό, κοινωνικό και οικολογικό πρόσημο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προσπαθεί να οικοδομήσει βάσει κοινών στόχων συμμαχίες με τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους, αλλά και ευρύτερες συμμαχίες, ειδικά όταν πρόκειται για θέματα περιβάλλοντος ή σεβασμού του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτή η εξέλιξη στη Γερμανία, σε συνδυασμό με την Προεδρία Μπάιντεν στις ΗΠΑ, μπορεί να αλλάξει τελείως το τοπίο τα επόμενα χρόνια και να ανατρέψει τις καταστροφικές συνέπειες του νεοσυντηρητισμού και της νεοφιλελεύθερης λαίλαπας που κυριαρχεί στην Ευρώπη παλεύοντας για μια κοινωνική και δίκαιη Ευρώπη.

Στην Ελλάδα υπάρχει το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων, με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ συνεργάστηκε, συγκυβέρνησε και θέλει να συνεργάζεται. Και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει πρασινίσει την πολιτική του και το πρόγραμμά του. Το μαρτυρά ο κυβερνητικός απολογισμός της περιόδου 2015 – 2019 και το πρόγραμμά μας.

Θα μου επιτρέψετε όμως να θυμίσω κάποια πράγματα που έχουν σχέση με την δική μου πολιτική διαδρομή… Οργανώθηκα στην Νεολαία ΣΥΝ και τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ το 2002, εκεί γνώρισα τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη. Δεν χρειάζεται νομίζω να πω παραπάνω. Ήδη από την δεκαετία του 1980 και του 1990 πολλοί στην ελληνική αριστερά της δικής μας εκδοχής έβλεπαν μπροστά… Πολύ μπροστά… Και δικαιώθηκαν… Τους ευχαριστούμε που μας άνοιξαν τα μάτια.

Τι θα λέγατε σε έναν νέο άνθρωπο: Να μείνει στην Ελλάδα ή να φύγει στο εξωτερικό σε αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης σε εργασία και προσωπική ανάπτυξη;

Δεν θέλω να του πω… Θέλω να τον ακούσω… Θέλω να μάθω για την ζωή του, την καθημερινότητά του, τα άγχη του, τις προοπτικές του. Στην πολιτική πρέπει να μάθουμε και να ακούμε… όχι μόνο να λέμε. Θέλω να τον φωνάξω να γράψουμε μαζί το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την νέα γενιά.

Το κρίσιμο είναι να υπάρχει πάντοτε η πόρτα της επιστροφής ανοιχτή για κάθε επιστήμονα που για δικούς του λόγους επιλέγει να φύγει στο εξωτερικό.

Το εξειδικευμένο ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας είναι υψηλού επιπέδου, ανεξάρτητα από το αν λόγω συγκυριών βρίσκεται στην Ελλάδα ή έχει μεταναστεύσει. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε αυτά τα τεσσεράμιση χρόνια να αυξήσει σε ποσοστό και σε απόλυτους αριθμούς τα κονδύλια που διατίθενται για την έρευνα και έκανε προσπάθειες για να αντιστρέψει το brain drain, δηλαδή τη φυγή στο εξωτερικό από ανάγκη. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου χρειάζονται πολιτική βούληση και κονδύλια και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έκανε πολλά σε αυτόν τον τομέα, αλλά σίγουρα έχουν να γίνουν πολύ περισσότερα πράγματα ακόμα. Πρέπει να παλέψουμε να φέρουμε πίσω όσους και όσες έφυγαν από ανάγκη ή από επιλογή, διότι δεν είχαν τις ευκαιρίες να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην πατρίδα και να συμβάλουν στην προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της Ελλάδας. Το κρίσιμο είναι να υπάρχει πάντοτε η πόρτα της επιστροφής ανοιχτή για κάθε επιστήμονα που για δικούς του λόγους επιλέγει να φύγει στο εξωτερικό.

Με την εικόνα της οικονομίας και τις πολιτικές της ΝΔ, εκτιμάτε ότι η χώρα θα βρεθεί και πάλι εντός μνημονίων στο άμεσο μέλλον;

Η αλήθεια είναι ότι πάμε πολύ χειρότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην ύφεση, θα είμαστε πολύ πάνω στην αύξηση της ανεργίας, θα έχουμε πολύ μεγαλύτερη έκρηξη των ανισοτήτων, τα δημόσια οικονομικά της χώρας είναι δραματικά. Η πτώση της οικονομίας για το 2020 είναι βαθύτερη και πιο σκληρή από την ύφεση που είχαμε και στα πιο σκληρά χρόνια των μνημονίων. Αν σε αυτό συνυπολογίζετε ότι έχουμε περάσει και την μνημονική περιπέτεια προσφάτως, τότε τα πράγματα πραγματικά είναι πολύ δύσκολα για μεγάλο μέρος της κοινωνίας.

Οι ανατροπές έρχονται με συνεργασίες και συνέργειες, με πρόγραμμα και δράσεις. Είναι αναγκαίο οι προοδευτικές δυνάμεις να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας στις επόμενες εκλογές.

Αυτή τη στιγμή χρειαζόμαστε ένα νέο New Deal, ένα πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων που θα δώσει πνοή στην οικονομία και τις παραγωγικές δυνάμεις. Η κυβέρνηση δεν φαίνεται να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, δεν συζητά με τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα το πλάνο της για την αξιοποίηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, κινείται πρόχειρα και αδιάφορα. Όσο η κυβέρνηση ΝΔ παραμένει στο τιμόνι του τόπου πολύ περισσότερες είναι οι πιθανότητες να χρεοκοπήσουμε στο μέλλον, παρά να πάρει μπρος η οικονομία και να διαμορφωθούν συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης.

Τα κόμματα βρίσκονται κοντά στην κοινωνία; Αντιλαμβάνονται τις ανάγκες της ή αποτελούν κλειστούς κι εσωστρεφείς μηχανισμούς; Ποια είναι η εικόνα στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ;

Η διεύρυνση στην κοινωνία και ο μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι αναγκαίος για να ενώσει τη μεγάλη Δημοκρατική και Προοδευτική Παράταξη από την Αριστερά και την Οικολογία μέχρι το αντιδεξιό κέντρο. Η διεύρυνση και το άνοιγμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην κοινωνία είναι μια διαρκής διαδικασία: στα συνδικάτα, στις οργανώσεις πολιτών, στα επιμελητήρια και στους εμπορικούς συλλόγους, σε προοδευτικές δυνάμεις της Αυτοδιοίκησης, στους πολίτες, στη νεολαία και σε όλες τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου.

Χρειάζεται μια μεγάλη και ευρεία κινητοποίηση και συμπαράταξη όλων των προοδευτικών δυνάμεων σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο για να βρεθούν λύσεις, αλλά και να ανορθωθεί η χώρα μετά την πανδημία. Οι ανατροπές έρχονται με συνεργασίες και συνέργειες, με πρόγραμμα και δράσεις. Είναι αναγκαίο οι προοδευτικές δυνάμεις να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας στις επόμενες εκλογές. Είναι μια αναγκαιότητα που γίνεται αντιληπτή από όλο και περισσότερους πολίτες. Συμβαίνει στις ΗΠΑ, στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, ίσως σύντομα συμβεί και στη Γερμανία. Θέλουμε να συναντηθούμε με όλες τις δυνάμεις που πιστεύουν και στηρίζουν το κοινωνικό κράτος, το δημόσιο σύστημα υγείας, τη δημόσια παιδεία, την προστασία του περιβάλλοντος και της βιώσιμης ανάπτυξης και είναι κοντά στην κοινωνία και τις αγωνίες της.