Έρευνα των Λύτρα-Τσιόδρα για τις ΜΕΘ: Γνώριζε και δεν έδρασε ο κ. Μητσοτάκης;

«Έχουμε ενδείξεις ότι έχουμε μεγαλύτερη θνησιμότητα σε αυτούς τους ασθενείς σε σχέση με αυτούς οι οποίοι είναι στις ΜΕΘ; Δεν έχω τέτοια ένδειξη», είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής την Τετάρτη 1η Δεκεμβρίου, απαντώντας στις κατηγορίες ότι η κυβέρνηση άφησε αθωράκιστο το ΕΣΥ εν μέσω του φονικότερου κύματος της πανδημίας του κορονοϊού.

Δημόσια, δεκάδες επιστήμονες τόνιζαν και συνεχίζουν να τονίζουν την αύξηση του ποσοστού θνησιμότητας των ασθενών όταν βρίσκονται εκτός ΜΕΘ, με τον πρωθυπουργό ωστόσο να ζητά «επιστημονικές αποδείξεις και μελέτες» που να επαληθεύουν αυτούς τους ισχυρισμούς. Η απάντηση στο ερώτημα του πρωθυπουργού ήρθε δημόσια λίγες μέρες αργότερα, στις 13 Δεκεμβρίου, όταν οι επιδημιολόγοι κκ. Θεόδωρος Λύτρας και Σωτήρης Τσιόδρας δημοσίευσαν σχετική μελέτη που καλύπτει την περίοδο Σεπτεμβρίου 2020-Μαίου 2021, η οποία επαληθεύει το υψηλότατο ποσοστό -87%- θνησιμότητας εκτός ΜΕΘ. Στη μελέτη σημειώνεται επίσης ότι από τους 3988 θανάτους (μέχρι την 14η Δεκεμβρίου), 38,5% θα είχε αποφευχθεί αν είχε θωρακιστεί κατάλληλα το ΕΣΥ.

Γνώριζε ή δεν γνώριζε η κυβέρνηση;

Η μελέτη των δύο επιδημιολόγων ολοκληρώθηκε μέσα στο καλοκαίρι, πριν ακολουθηθεί η διαδικασία ελέγχου από άλλους επιστήμονες (peer review) και προχωρήσει η δημοσίευση. Οι συγγραφείς της έρευνας τονίζουν πως δεν ήταν σε θέση να δώσουν δημόσια τα δεδομένα πάνω στα οποία βασίστηκε η μελέτη, παρότι αντίστοιχα δεδομένα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι ανώνυμα και μπορούν να διατίθενται δημόσια και άμεσα σε όλους τους πολίτες. Πρόσθεσαν, ωστόσο, ότι γνωστοποίησαν άμεσα και επανειλημένα τα αποτελέσματα της έρευνας σε όλους όσους λαμβάνουν τις αποφάσεις στο ανώτατο επίπεδο. Ποια ήταν αυτά τα πρόσωπα που λαμβάνουν αποφάσεις σε «ανώτατο επίπεδο», τη στιγμή που η κυβέρνηση επίσημα δεν είχε αναφερθεί ποτέ μέχρι τώρα σε αυτή τη μελέτη;

Το δεύτερο ερώτημα που προκύπτει αφορά στην εγκυρότητα των δεδομένων και στην πρόσβαση που μπορεί να έχει ο καθένας κατόπιν σχετικού αιτήματος για να πάρει και να τα αξιοποιήσει. Μια τέτοια μελέτη, που αποκαλύπτει πως θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί θάνατοι χιλιάδων Ελλήνων πολιτών εάν ήταν κατάλληλα θωρακισμένο το ΕΣΥ, είναι σχεδόν απίθανο να μην ήταν σε γνώση της κυβέρνηση ή τουλάχιστον του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος στο Μαξίμου. Γιατί όμως οι κκ. Λύτρας και Τσιόδρας δεν ονομάζουν ποιους ενημέρωσαν και πότε ακριβώς;

Το τρίτο ερώτημα αφορά στην απουσία επίσημης ενημέρωσης από την πλευρά της κυβέρνησης αναφορικά με τον ακριβή αριθμό των θανάτων νοσηλευόμενων εκτός ΜΕΘ. To rosa.gr επικοινώνησε την προηγούμενη εβδομάδα με το υπουργείο Υγείας, ζητώντας επίσημη ενημέρωση για τον συνολικό αριθμό των κλινών και για τους διασωληνωμένους ασθενείς που βρίσκονται εκτός ΜΕΘ, για τον αριθμό των θανάτων εκτός ΜΕΘ, ρωτώντας επίσης γιατί δεν έχει ήδη γίνει επίταξη ιδιωτικών κλινικών τόσους μήνες παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού από τον περασμένο Απρίλιο. Το υπουργείο Υγείας δεν έχει απαντήσει στα ερωτήματά μας, όπως επίσης δεν έχει απαντήσει και στα αντίστοιχα ερωτήματα της αντιπολίτευσης, με την κυβέρνηση να αρνείται να καταθέσει όσα στοιχεία έχει στη διάθεσή της.

Τα δεδομένα της έρευνας θα έπρεπε να ήταν δημόσια γνωστά

Από τον Μάιο 2021 έχουν χαθεί χιλιάδες ζωές λόγω κορονοϊού, με τη μελέτη των Λύτρα-Τσιόδρα να αποκαλύπτει ότι ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των θανάτων θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν είχε στηριχθεί εγκαίρως το ΕΣΥ με προσωπικό και κλίνες ΜΕΘ.

Από την πλευρά του ο ΕΟΔΥ φέρει επίσης ευθύνη για την υγειονομική κατάσταση στη χώρα, καθώς θα μπορούσε ήδη από την αρχή της πανδημίας να έχει ανοικτά και προσβάσιμα όσα περισσότερα δεδομένα μπορούσε, όπως συμβαίνει σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση θα όφειλε να ενημερώσει εγκαίρως, θα όφειλε να ήταν διαφανής και θα λογοδοτούσε άμεσα για τις πράξεις και τις παραλείψεις της. Η επιλογή, ωστόσο, του ΕΟΔΥ να μην έχει ανοιχτά δεδομένα είναι προϊόν πολιτικής απόφασης, για αυτόν ακριβώς το λόγο η ευθύνη για τη μη πρόληψη και έγκαιρη στήριξη του ΕΣΥ βαραίνει αποκλειστικά την κυβέρνηση και προσωπικά τον πρωθυπουργό. Εάν τα δεδομένα ήταν δημόσια διαθέσιμα από το περασμένο καλοκαίρι, θα μπορούσαν και άλλοι ερευνητές και επιστήμονες να έχουν πρόσβαση σε αυτά, να πολλαπλασιαστούν οι αντίστοιχες μελέτες και τα ΜΜΕ, όσο και η αντιπολίτευση, να θέσουν τα κατάλληλα ερωτήματα με στοιχεία από το ίδιο τον κρατικό μηχανισμό.

Η μη δημοσιοποίηση των στοιχείων όλους αυτούς τους μήνες, πριν την δημοσιοποίηση της έρευνας στις 13 Δεκεμβρίου, αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση σκοπίμως τα κάλυπτε, με τον πρωθυπουργό να εκτίθεται ανεπανόρθωτα στη Βουλή όταν ζητούσε επίμονα έρευνες που να αποδεικνύουν μεγαλύτερη θνησιμότητα ασθενών εκτός ΜΕΘ, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για τους θανάτους εντός και εκτός ΜΕΘ. Επί πολλούς μήνες, το ερευνητικό προσωπικό της χώρας αδυνατούσε να διαμορφώσει δικά του δεδομένα και περιοριζόταν στα ελάχιστα, επιλεκτικά στοιχεία που δημοσίευε ο ΕΟΔΥ για να «χτίσει» μια εικόνα. Μέλη του επιστημονικού προσωπικού της επιτροπής του υπουργείου Υγείας έκαναν κατά καιρούς δηλώσεις που αντί να συμβάλλουν στην πληρέστερη και πιο ολοκληρωμένη ενημέρωση όλων, «θόλωναν» την κατάσταση και έμπλεκαν τους πολίτες.

Με αφορμή την μελέτη των Λύτρα και Τσιόδρα, η επιτροπή του υπουργείου Υγείας, αλλά και οι δύο συγγραφείς οφείλουν να απαντήσουν στα παραπάνω ερωτήματα και να ξεκαθαρίσουν γιατί δεν ήταν δημόσια προσβάσιμα τα δεδομένα που αξιοποίησαν στις δημοσιεύσεις τους από την αρχή. Η έγκαιρη δημοσίευση των δεδομένων θα μπορούσε να έχει οδηγήσει σε διαφορετικά αποτελέσματα και πολιτικές. Θα μπορούσε να είχε υιοθετηθεί μια διαφορετική πολιτική που θα ξέφευγε από την πολιτική και κομματική αντιπαράθεση και η κυβέρνηση θα είχε την ευθύνη να λογοδοτήσει για όσα δεν έκανε, καθώς θα μπορούσε να ελεγχθεί άμεσα, με στοιχεία. Η επιλογή της απόκρυψης φαίνεται ότι ήταν συνειδητή και σίγουρα κόστισε τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων.