Γιατί η Κατερίνα Στεφανίδη να ευθύνεται για τις δηλώσεις της μητέρας της;

«Δεν ταυτίζομαι με τα λεγόμενα και τα πιστεύω της μητέρας μου. Εσύ δηλαδή συμφωνείς με ό,τι πιστεύουν ή λένε οι γονείς σου; Εγώ πάντως όχι. Ντροπή σου που έρχεσαι στο προσωπικό μου προφίλ να μου γράψεις για κάτι που δεν έχει να κάνει στο παραμικρό με εμένα ή τις δικές μου προσωπικές αντιλήψεις».

Αυτή είναι η απάντηση της Κατερίνας Στεφανίδη, της ολυμπιονίκη μας στο άλμα επί κοντώ, σε έναν χρήστη στα social media που έσπευσε να την εγκαλέσει για την ανάρτηση της μητέρας της, Ζωής Βαρέλη-Στεφανίδη, υποψήφιας βουλευτή με τον ΣΥΡΙΖΑ, σχετικά με την υπόθεση Γεωργούλη. Η υποψήφια βουλευτής ανάρτησε ένα πρωτοσέλιδο του «Μακελειού» για την υπόθεση Γεωργούλη, γράφοντας «Συγγνώμη, αλλά δεν είναι απίθανο να είναι έτσι», υπονοώντας ότι πρόκειται περί «στημένης υπόθεσης».

Είναι σύνηθες να υιοθετείται μία τέτοια στρεβλή αντίληψη ότι τα λάθη ή οι ενέργειες, οι πράξεις ή παραλείψεις, τα «πιστεύω» των γονιών περνάνε «γονιδιακά» στα παιδιά τους. Είναι μία στερεοτυπική αντίληψη που εργαλειοποιεί τα παιδιά, τα οποία πολλές φορές αναγκάζονται να ζητούν συγγνώμη, να φορτώνονται ενοχές, να στιγματίζονται ή να παλεύουν να αποστασιοποιηθούν. Συμβαίνει και το αντίστροφο όμως, όπως στην υπόθεση του Βασίλη Τσιάρτα και του Αναστάσιου Κανελλόπουλου από το κόμμα Κασιδιάρη, οι οικογένειες των οποίων πήραν αποστάσεις από τις δηλώσεις και επιλογές τους.

Η οικογενειακή ευθύνη είναι συνυφασμένη με το θεσμό της οικογένειας και, ίσως, όσο πιο συντηρητική είναι μία κοινωνία, όσο πιο σκληρή είναι η ανάγνωση κι απόδοση αυτής της οικογενειακής ευθύνης. Η θυματοποίηση και οι «κληρονομικώ δικαίω» ευθύνες δεν μπορούν να συνάδουν με τις σύγχρονες προοδευτικές αντιλήψεις και την κοινωνική πραγματικότητα καθώς, πρακτικά, αναπαράγουν την τοξικότητα, «πνίγουν» την ελευθερία και ευθύνη των προσωπικών ιδεών, σκέψεων και πράξεων. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις όπου οι ιδέες ενός μέλους της οικογένειας αναπαράγονται, επηρεάζουν ή καθορίζουν την πορεία ενός άλλου μέλους σε βαθμό που εκείνο τις υιοθετεί, τις αναπαράγει ή πορεύεται με αυτές. Εδώ όμως δεν έχουμε «οικογενειακή ευθύνη», αλλά ταύτιση ιδεών, ανάλογο αξιακό πλαίσιο.

Η περίπτωση όμως της Κατερίνας Στεφανίδη δεν εμπίπτει στην παραπάνω κατηγορία. «Η μητέρα μου, όπως και εγώ, δρούμε ως ανεξάρτητοι και ενήλικοι πολίτες. Δεν μπορώ και ούτε σκοπεύω να τη ‘μαζέψω’, όπως προτείνουν ή υπονοούν διάφοροι, καθώς δεν έχω κανένα τέτοιο δικαίωμα, όπως δεν έχω και καμία ευθύνη για όσα η ίδια υποστηρίζει», έγραψε η αθλήτριά μας στο Instagram – και έχει δίκιο. Η ίδια δεν υιοθέτησε τέτοιες απόψεις για τη συγκεκριμένη υπόθεση, ούτε θέλησε να κάνει victim blaming. Ούτε τώρα, ούτε στο παρελθόν. Και εκεί κάπου σταματάνε οι συγκρίσεις, η ισοπέδωση και οι άστοχοι παραλληλισμοί.