Πάει προς «πάγωμα» η συμφωνία ΕΕ-Κίνας για τις επενδύσεις;

Η συμφωνία ΕΕ-Κίνας για τις επενδύσεις (CAI) φαίνεται να βρίσκεται υπό σοβαρή αμφισβήτηση, με ευρωβουλευτές να επιδιώκουν το «πάγωμά» της.

Η εφημερίδα South China Morning Post ανέφερε ότι ευρωβουλευτές στις Βρυξέλλες θα καταθέσουν αυτό το μήνα πρόταση που θα απαγορεύει τη συζήτηση για τη συμφωνία στις επιτροπές και στην ολομέλεια έως ότου το Πεκίνο άρει τις κυρώσεις που επέβαλε σε ακαδημαϊκούς, δεξαμενές σκέψης, ΜΚΟ και πολιτικούς αξιωματούχους τον περασμένο Μάρτιο.

Εάν η πρόταση περάσει, θα «σκοτώσει» ουσιαστικά τη συμφωνία. Η CAI δεν περιλαμβάνει διατάξεις για την προστασία των επενδύσεων, πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να επικυρωθεί από όλες τις κυβερνήσεις στα κράτη-μέλη για να τεθεί σε ισχύ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ο μοναδικός «φρουρός» που στέκεται εμπόδιο στην επικύρωσή της.

Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει το σχέδιο για το πάγωμα της CAI είναι το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Την περασμένη εβδομάδα οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ουγγαρίας δήλωσαν ότι θα στηρίξουν τη συμφωνία, ενώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι Πράσινοι και οι Σοσιαλιστές έχουν δηλώσει ότι δεν θα επικυρώσουν τη συμφωνία μέχρι να αρθούν οι κυρώσεις. Αντίθετα, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, μέλος του οποίου είναι η ΝΔ, συνεχίζει να υποστηρίζει τη συμφωνία. Όπως είναι τώρα η κατάσταση και οι συσχετισμοί, το μπλοκ που τίθεται υπέρ του «παγώματος» της συμφωνίας θα χρειαστεί μεγαλύτερη υποστήριξη για να περάσει την πρότασή του.

Μια τέτοια εξέλικη δεν είναι ωστόσο απίθανο συμβεί. Στη Γερμανία οι Πράσινοι ανεβαίνουν, με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι η Αναλένα Μπέρμποκ έχει πολύ καλές πιθανότητες να γίνει η επόμενη καγκελάριος. Το κόμμα της Μπέρμποκ έχει υιοθετήσει μια πολύ πιο σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα και έχει δηλώσει ότι η θέση του κόμματός της για την Κίνα ευθυγραμμίζεται στενά με εκείνη των ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα υποστηρίξει την CAI. Στη Γαλλία, όπου ο Εμανουέλ Μακρόν ενισχύει τη δική του προεκλογική εκστρατεία, η ισχυρή δημόσια υποστήριξη της CAI είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, ιδίως δεδομένου ότι ένας από τους πολιτικούς που υπέστησαν κυρώσεις, ο δημοσιογράφος ευρωβουλευτής Ραφαέλ Γκλουκσμάν, είναι ισχυρός πολέμιος της συμφωνίας και ασκεί επιρροή στον κεντροαριστερό χώρο. Η ακροδεξιά πολιτικός Μαρίν Λεπέν, διεκδικήτρια της γαλλικής προεδρίας, έχει πιο σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα, ασκώντας κριτική στον Μακρόν για «κωλοτούμπα», έπειτα από την επικύρωση της συμφωνίας από τον Γάλλο πρόεδρο και το κόμμα του που έχει την πλειοψηφία στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, στα τέλη του 2020.

Η Ιταλία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία γνώρισαν σημαντικές εισροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων από την Κίνα κατά την προηγούμενη δεκαετία, αλλά οι αυξανόμενες ανησυχίες για την προστασία των κρίσιμων υποδομών θα μπορούσαν να προκαλέσουν αλλαγή στάσης. Οι ανησυχίες επίσης για την κινεζικά «ανοίγματα» του Πεκίνου και την επενδυτική αφερεγγυότητα αυξάνονται, όπως αυτή αποτυπώθηκε στην πρόσφατη εμπειρία του Μαυροβουνίου με έναν αυτοκινητόδρομο ύψους 1 δισ. ευρώ που τελικά δεν χρηματοδότησε η Κίνα, παρότι είχαν προχωρήσει μια σειρά διαδικασιών και διαγωνισμών, με τους φόβους για αύξηση τέτοιων φαινόμενων στην ΕΕ να πολλαπλασιάζονται.

Μένει να φανεί αν οι Πράσινοι και οι Σοσιαλιστές καταφέρουν να συγκεντρώσουν την υποστήριξη που χρειάζονται για να σταματήσουν τη συμφωνία, αλλά τα δεδομένα σίγουρα αλλάζουν.