«Μένουμε Ευρώπη» ή όχι τελικά;

Η συμμετοχή του Ευάγγελου Βενιζέλου σε εκδήλωση με τίτλο «Μένουμε Ευρώπη;», η οποίο διοργανώνεται στις 26 Ιανουαρίου από το Πάντειο Πανεπιστήμιο μαζί με την Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και την Πρωτοβουλία για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου, έχει προκαλέσει αντιδράσεις από στελέχη του άλλοτε «εκσυγχρονιστικού» ΠΑΣΟΚ.

Δεν θα μπούμε στη συζήτηση και τις τυχόν ενστάσεις για τη θέση του κ. Βενιζέλου στο συγκεκριμένο πάνελ, όχι ως ακαδημαϊκού, αλλά ως πολιτικού προσώπου, ωστόσο έχει ενδιαφέρον να «φωτίσουμε» ποιοι και γιατί ένιωσαν…απειλή από τη συμμετοχή του. Πρώτα και κύρια η κα Άννα Διαμαντοπούλου, που έσπευσε να ασκήσει κριτική για την επιλογή του κ. Βενιζέλου να βρεθεί σε πάνελ που βάζει…ερωτηματικό στο «Μένουμε Ευρώπη». Ακολούθησαν κι άλλα «στελέχη» του ακραίου κέντρου, πρόσωπα που ένιωσαν προδομένα από το ερωτηματικό, εκτιμώντας κι ότι επιχειρείται καπήλευση αυτού του…εμπνευσμένου μότο.

Το «Μένουμε Ευρώπη» ταυτίστηκε με όσους θέλησαν να σταθούν ενάντια όχι μόνο στο δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015, αλλά και στην τότε κυβέρνηση που επιχειρούσε να διαπραγματευτεί καλύτερους όρους με τους δανειστές και τερματισμό των αδιέξοδων πολιτικών λιτότητας. Η διαπραγμάτευση πέτυχε κάποιες μικρές νίκες, ο πόλεμος όμως χάθηκε, τα μνημόνια και η λιτότητα συνεχίστηκαν. Σε εκείνη την πορεία, ακόμα και παραμονές του δημοψηφίσματος, ποτέ δεν τέθηκε από την κυβέρνηση Τσίπρα το ερώτημα αν μένουμε ή όχι στην Ευρώπη.

Στην πραγματικότητα, η κοινωνία μας -στην πλειοψηφία της, διαχρονικά, σε βάθος δεκαετιών- θέλει να αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (για την Ευρώπη ούτε λόγος, αλίμονο…) και ταυτίζεται με το ενωσιακό οικοδόμημα. Σαφώς και υπάρχουν ρωγμές σε αυτή τη θέση και στάση, κυρίως λόγω των μνημονίων, ωστόσο αν κάτι θολώνει την ενωσιακή μας ταυτότητα, είναι η τραγικά αναποτελεσματική διαχείριση των μεγάλων κρίσεων από τις κυβερνήσεις μας, τα μείζονα ζητήματα διαφθοράς, η έλλειψη λογοδοσίας των πολιτικών οργάνων, η προβληματική απονομή της δικαιοσύνης, το κράτος δικαίου, η κοινωνική δικαιοσύνη εδώ και δεκαετίες – όλα εκείνα δηλαδή τα στοιχεία, όλοι οι πυλώνες στην ταυτότητα μίας «ευρωπαϊκής» χώρας, μίας χώρας που θέλει να εναρμονίζεται με το αξιακό πλαίσιο και τις Συνθήκες της ΕΕ.

Ορθά, λοιπόν, μπαίνει ερωτηματικό στο τέλος του τίτλου της εκδήλωσης. Απόλυτα συνεπές με το θέμα της εκδήλωσης και τους προβληματισμούς που αναμένεται να διατυπωθούν. Σε ένα ευρύτερο, δε, πλαίσιο, όσοι δεν θέλουν ερωτηματικά μετά από προτάσεις και σκέψεις, ίσως αναδεικνύουν και μία συντηρητική προσέγγιση της πολιτικής συζήτησης και του διαλόγου, θεωρώντας ότι οι πολιτικές και κοινωνικές διαδικασίες δεν εξελίσσονται, δεν αλλάζουν, δεν προσαρμόζονται στο εκάστοτε ιστορικό πλαίσιο. Κι αναπόφευκτα γεννάται το ερώτημα: Τελικά, πόσο «προοδευτικοί» ή «εκσυγχρονιστές» ήταν και είναι όσοι φοβούνται να δοκιμάσουν τις θέσεις και απόψεις τους στη δημόσια σφαίρα; Πόσο «προοδευτικοί» ή «εκσυγχρονιστές» είναι όσοι θέλουν να θεωρούνται Ευρωπαίοι και να λογίζονται ως τέτοιοι, αλλά να κάνουν ότι δεν βλέπουν τη θεσμική και πολιτική διολίσθηση της χώρας;